කුසුම් . . ආදරණීය . . කුසුම් . . සාගරයක් තරමට මා හැඬවූ . . කුසුම් . . . !

කුසුම්:
"අනේ ලොක්කයියේ . . . නැන්දගේ හිත රිද්දලා නම් මට කිසි දෙයක් කරන්න බෑ . . . . "
"අම්ම කෙනෙකුගෙ හිත රිද්දන පාප කර්මෙට හවුල් වෙන්න කියල මට බල කරන්න එපා ලොකක්යියේ දෙයියන්ගේ නාමෙට . . . "
"එක හතුරුසිංහ කෙනෙක් මගේ ඉගෙනීම කඩාකප්පල් කලා . . . තව හතුරුසිංහ කෙනෙක් ඇවිත් මට ගමේ යහතින් වසන්න තියෙන එකත් නැති කරන්නද හදන්නේ . . . අනේ කරුනාකරල යන්න රෝහණ . . . ගිහින් අම්ම ඉන්න වෙලාවක එන්න . . . "
අම්මෝ අද ලොක්කයියගේ ලස්සන . . . . කඳුලු පිහදාන්න ලේන්සුවක් ගෙනාවද . . . ?

නිමල් හතුරුසිංහ:
"අම්මල මුලින් අකමැති උනත් පස්සේ අපි විවාහ වුනාට පස්සේ ඒ අකමැත්ත නැතිවෙලා යයි කුසුම් . . . "
"හැම ගැහැනියක්ම සීතාවක් කියල හිතපු මට විවාහ වෙන්න සිදුවුනේ . . විවාහයට කලින් කන්‍යාභාවය වත් රැක ගන්න බැරි වුනු ගෑනියෙක් . . ."
"මේ මෝඩි අම්මත් එක්ක ඔක්කෝම කියලනෙ රෝහණ . . . අකමැත්තෙන් හරි බැන්දනම් පස්සේ අම්මව කැමති කර ගන්න තිබුනානේ . . . "
"ඇයි පද්මිනී . . . දෙයියන්ගෙ නාමෙට කියන්න ඇයි මාවම තෝරගත්තේ . . . "
“කඳුළු පිහින්න එක ලේන්සුවක් නෙමෙයි ලේන්සු දහයක් ගේන්න බැරියැයි . . . . අඬන්න නෙමෙයි කුසුම් අපිට හිනාවෙන්න බැරිද . . .?”

කමලාවතී:
"ජේන් අකක්ලගෙ ගෙදරින් හිර ගේන්න නම් ලොකු පුතේ මම කඩයප්පන් හද හද දහදුක් විඳ විඳ උඹව ඩීයාරෝ මහත්තයෙක් කරනකම් උගන්නන්න ඕනද . . . ?"
"මට වැඩක් පලක් කරල දෙන්න හිටි අර කුසුම්ව මට නැති කලා . . . මගේ අතකැඩුව වගේ දැන් . . . "
"උඹ ඕකම කරගන්නවනම් අම්ම නෑ කියල හිතා ගනින් ලොකු පුතේ . . ."

පද්මිනී:
"මම ගෑනියෙක් වුනේ ලොකු ලමයෙක් වෙන්නත් කලින් කුසුම් . . . "
"මට ඕන මේ ලෝකේ ඔක්කොම පිරිමින්ගෙන් පලිගන්න . . . "

රෝහන හතුරුසිංහ:
"හ්හ්හ්ම්ම්ම්ම් සෝමා කොහේ ඇද්ද. . . "
"මගේ එකම පැතුම කොයි ලෝකෙන් හරි සෝමා හොයා ගන්න එක . . . ඒකි මිනිස්සු කීදෙකෙන් එක්ක නිදියල තිබුනත් මට කමක් නෑ ලොක්කයියේ . . . මම ඒකිව බඳිනවා. . . "
"සෝමා ඉස්සෙල්ලාම පාපයට වැටුනේ මගෙන් ලොක්කයියේ . . . ඒකිව අනාථ කලේ මම. . . "

මේ ලෝකේ . . . මාව වැඩියෙන්නම හඬවලා තියෙන කාන්තාව කවුද කියල ඔබ මගෙන් ඇසුවොත් . . . .මට දෙන්න තියෙන පිළිතුර නම් . . ."දෝන කුසුමාවතී" හෙවත් "කුසුම් " කියන එකයි . . . .

කුසුම් කියා කෙනෙක් මේ ලෝකේ කවදාවත් ජීවත් නොවුනා කියා මට බොහොතකට වත් නොසිතුනා තරම් . . . මගේ පුංචි ලෝකයේ කුසුම් එපමනටම ජීවමානයි . . . !

ඈ ගැන සිහිවෙන සිහිවෙන වාරයක් පාසා මම හිතන්නේ . . . අනේ මම කරුනාසේන ජයලත් මහතා විසින් රචිත "ගැහැනු ළමයි" . . ."පිරුනු හදක්" . . ."හතුරු හිතක්" . . . . තුන් ඈඳුතු නවකතාව නොබලා හිටියානම් කොපමන හොඳද කියලයි . . . . !

මට එහෙම හිතුනා වුනත් මම ඔයාලට දෙන උපදෙස නම් . . . එක වරක් හෝ මේ පොත් තුන හදවතින්ම රසවිඳින්න කියන එකයි . . . . මම හිතනවා බොහේ දෙනෙක් . . . . දැනටමත් මේවා බලලා ඇති . . . . නොබලපු යම්කිසි කෙනෙක් හිටියොත් කියල හිතලයි මම මේ සටහන ලිව්වේ . . .

මේ පොත් තුන බලන්න පමනක් නොවේ හැකිනම් . . . මිලදී අරන් ඔබේ පොත් එකතුවේ තබා ගන්න . . . ඔබ අද දවසේ දරුවෙක් වියහැකියි . . . වැඩිහිටියෙකු වූ දවසක ඔබේ දරුවන්ටත් මේ පොත් තුන බලන්න කියා උපදෙස් දෙන්න . . . ආදරේට සංවේදී වෙන්න ඔවුන්ටත් උගන්වන්න . . . අපට හෙට ලෝකයට අවශ්‍ය වන්නේ ආදරේට ආදරෙන් ආදරය කරන සංවේදී මිනිසුන් . . . . !

මම . . . 10 වසරෙ . . . 11 වසරෙ . . . ඉඳල මේ පොත් තුන බලන්න පටන් අරගෙන අද මේ වෙනකොට මම හිතන්නේ . . .මම 20 පාරකට වඩා මේ පොත් තුන බලල තියෙනවා . . . විශේෂයෙන් "පිරුනු හදක්" පොත . . .

ඉහත දෙබස් ඛාන්ඩ පොතෙන් කොපි කරගත්තුවාම නෙමෙයි පොතේ මෙලෙස තිබුනා කියා හෝ මෙලෙස කියන්න තිබුනා කියා මගේ මතකයෙනුත් මගේ අදහස් වලට අනුචිත ලෙසත් ලියූ දෙබස් . . . . (මම මේ මොහොතේ ඉන්නේ . . . මගේ පොත් එකතුවෙන් බොහෝ ඈතක . . . . . මතකයෙන් තමයි මෙපමනක්වත් ලියුවේ . . . )

පිරුනු හදක් පොත ගැඹුරින් බලපු කෙනෙකුට . . . සුමිත්‍රා පීරිස් මහත්මිය නිර්මාණය කරපු ගැහැනු ළමයි චිත්‍රපටියේ . . . නීලා වික්‍රමසිංහ මහත්මිය ගායනා කරන "වියෝ ගී ගැයෙනා හදේ ආදර මල් නොමියේ . . ." ගීතය සවනත වැකෙන මොහොතක . . . කුසුම් ගැන උපන් දුකින් නෙතට කඳුලක් නොනැඟෙනවානම් . . . . ඔහු හෝ ඇය . . . ආදරය . . . විරහ වේදනාව . . . නාඳුනන . . . තද හිත් ඇත්තෙක් / ඇත්තියෙක් විය යුතුමයි . . . . !

වියෝ ගී ගැයෙනා හදේ . . .

වියෝ ගී ගැයෙනා හදේ . . .
ආදර මල් නොමියේ. . . .
සදා මේ සංසාරයේ . . .
අපේ හමුවීම නොවේ . . . .

අතීතයේ මායා. . . .
රූ කැඩී බිඳී යාවී . . . . .
අනාථ වූ මා දෑසේ. . .
කතා නිමා වේවී. . .
මගේ කඳුලු හංගා . . .
මා සිනා සිසී ඉන්නේ . . .
ඔබේ ලොවේ හිරු පායා . . .
සදා සිනාසේවා. . .

වියෝ ගී ගැයෙනා හදේ . . . .

අනාගතේ සිහිනේ . . .
නෑ මෙදා සැබෑ වෙන්නේ . . .
මිලාන වූ ආකාසේ . . .
අපේ පැතුම් පාවේ . . . .
මගේ පැලේ තනිවී . . . .
මා සුසුම් හෙලන වේලේ . . .
ඔබේ ලොවේ හිරු පායා . . . .
සදා සිනාසේවා . . . .

වියෝ ගී ගැයෙනා හදේ . . .
ආදර මල් නොමියේ. . . .
සදා මේ සංසාරයේ . . .
අපේ හමුවීම නොවේ . . . .

මේ තුන් ඈඳුතු නවකතාව . . වචනයේ පරිසමාප්තයෙන්ම . . . ශෝකාන්තයක් . . . නමුත් අවසාන කොටස වූ හතුරු හිතක් හි . . . අවසානයට පාඨකයාට . . . සැනසුම් සුසුමක් හෙලිය හැකි . . . අඳුරු වලාවක රිදීඉරක් මෙන් වූ . . . සතුටු සේයාවක සියුම් ඉඟියක් ලබා නොදෙනවාම නොවෙයි . . . !

මේ ශෝකාන්තයේ කාට එරෙහිව දොස් පවරනවාද කියා පාඨකයා වල්මත් කරන ගතියක් මට දැනුනා . . . මෙහි පාත්‍රවර්ගයාගෙන් කිසිවෙක් වැරදි කරුවෝ නොවෙයි . . . මනුශ්‍යත්වයට නොව . . . ඇති නැති කම් වලට වටිනාකම් ලබා දෙන . . . කුහක සමාජයට එරෙහිව පමනයි අපට දොස් පැවරිය හැක්කේ . . .

කරුනාසේන ජයලත් මහතා ජීවතුන් අතර සිටි කාලයේ පමනක් නොව . . . අදටත් . . . ආදරය . . . ජීවිතය මෙන් සලකන කුසුම්ලා දහස් ගනන් ජීවත් වෙන බව මගේ හැඟීමයි . . .

මාතෘත්වය වෙනුවෙන් ආදරය පූජා කල හැකි . . . ආදරය වෙනුවෙන් ජීවිතය පූජා කලහැකි . . . සියලුම කුසුම්ලාට මේ සටහන උපහාරයක් වේවා. . . . !