එයාට අපි ටීචර් කියලයි අමතන්නේ. . . .

"පුතාට නිතර ටීචර් පහර දෙන නිසා පාසලින් අස් කරගත්තාට පසුව වෙනත් පාසලකට භාරනොගත් නිසා සිත් තැවුලට පත් පියා වස පානය කර මිය යයි - පුවතක් . . . !"

කොන්ඩෙ දිගට දාලා හැම උදේම එනවා . . .
පාට පාට මල් වැටිච්ච සාරි අදිනවා . . .
පොත් මිටියයි කුඩෙයි අතේ නෑ වරදින්නේ . . .
එයාට අපි ටීචර් කියලයි අමතන්නේ. . . .

මේ අපි නිතර අහපු, ඇහෙන ළමා ගීයක් . . . මේ ගීය ඇහෙන හැම වෙලාවකදිම මම පළමු වසරෙ දෙවෙනි වසරෙ පංතිවල චූටි ඩෙස්ක් පුටු වල වාඩි වෙලා
"චීච චීච මට තූ බලයි, බදගිනී . . . !" වගේ දේවල් කියල
"ඒ මොකද්ද, මේ මොකද්ද, ඇයි එහෙම වෙන්නේ . . " වගේ ප්‍රශ්න අහ අහ ටීචර්ට නිතරම කරදර කරන දරුවෙක් විදිහට කාලේ ගතකරපු හැටිත්, බොහෝම ඉවසීමෙන් ආදරෙන් ගුරුවරියන් අපිට සෙනෙහස දක්වපු හැටිත් චිත්‍රපටයක් දිහා බලාගෙන ඉන්නකොට වගේ හිතේ මැවෙනවා . . . . .

ජීවිතේ පළමු වතාවට ප්‍රේම කරපු කාන්තාව කව්ද කියල කෙනෙක් අසුවොත් (අම්ම හැර ) මම නම් පිළිතුරු දෙන්නේ මගේ දෙක වසරෙ කුසුම් ටීචර් කියලායි . . .

(දෙවෙනි තුන්වෙනි වගේ කට්ටිය ගැනත් අසුවොත් ඉතිං පෙම් කරපු ගෑනු ළමයි ටික . . . වසන්ති චතුරානි . . සිරිමා බණ්ඩාරනායක . . ඉන්දිරා ගාන්ධි . . සෝමා ජයකොඩි . . ජුලියා රොබට්ස්. . සුනේත්‍රා රාජකරුනායක . . . ඔහොම ඔහොම ලියාලා මේක පිරෙනකම් ලියන්න වෙනවා . . . ඒ කොටස අතුරු කතාවක්)

මම පාසැලේ ගතකරපු වසර 13ක කාලය තුලදී මා දුටු ගුරුවරින් අතුරින් නැටුම් විෂය උගන්වපු ගුරුවරිය පමනයි ගුරුකමට නොගැලපෙන ගුරුවරියක් ලෙස මා දුටුවේ . . . ඒ අතරින් එක් ගුරු මාතාවක් මගේ ලෝකයේ වීරවරික් . . . ජේ.වී.පී. කලබල කාලයේ පාසැලේ උද්ඝෝශන සංවිධානය කල සිසුන්ව අත් අඩංගුවට ගැනීමට පොලිසියෙන් පැමින ගේට්ටුව විවෘත කරන ලෙස බල කර සිටි අවස්ථාවේ විදුහල්පතිතුමා කර කියා ගත හැකි දෙයක් නොමැති කමින් එය විවෘත කිරීමට සැරසෙද්දී ඔහුව පැත්තකට ඇද දමා . . සාරි පොට ඉනේ ගසාගෙන . . පොලිසියට ඇගිල්ල දිගුකර . .

"එකෙක් එන්නෙ නෑ ස්කෝලෙ ඇතුලට . . මේක ස්කෝලයක් . . මේකේ ඇතුලේ දරුවො ඕන නම් පෙළපාලි ගියාවේ . . ඕනනම් වර්ජනය කරපුවාවේ. . ඒවා අපි විසදගන්නම් . . අපි දඩුවම් කරන්නම් . . එකෙක්වත් එන්න ඕන නෑ මේ ගේට්ටුවෙන් අතුලට" යි ගිනි පිටවෙන දෑසින් පොලිසියට බැන වැදෙද්දී ඇගේ මාතෘත්වය ඉදිරියේ ලොකු කුඩා අපත් අනෙක් ගුරුවර ගුරුවරියනුත් පොලිසියත් ගල් ගැසී බලා සිටියා . . . !

අප හැමදෙනාගේම මව ඈ යන හැගීමෙන් මවකට තම දරුවන් ආරක්ෂා කිරීමට ඕනම බලවතෙකු සමග සටන් කිරීමට හැකිබව ඈ විදහා පෑවා. . . එදින මා පුංචි එකෙක් වුවත් අදටත් ඈ මගේ ලෝකයේ වීරවරියක් . .

ඒ ලෙස මා මගේ පාසලේ ගුරුවරියන් හැමදාම සිහිකරන්නේ මගේ අම්මා සිහිකරනවා වැනි වූ ආදරයකින් . . ගෞරවයකින් . . . එලෙස ගුරු මෑණියෝ, ගුරු මාතාව වැනි ගෞරවනීය යෙදුම් වලින් හැදින්වෙන ටීචර් "යක්ෂනියක්" ලෙස කුඩා දරුවෙකුට තලා පෙලා ඇති වග පුවත් පත් වලින් දුටු මගේ හිත දුකෙන්, වේදනාවෙන්, වෛරයෙන්, ක්‍රෝධයෙන් වෙව්ලා ගියා . . .

කාන්තාවක් නිසා ඈත් මවක් විය හැකියි කියා මා උපකල්පනය කලා . . මවකට හැකිද මෙතරම් කුරුරු වෙන්න. . . මගේ හිත මගෙන්ම ඇසුවා . . .

මිතුරන් සමග කතාබහ කිරීමේදී නගරබද පාසැල් වල මෙන් නොව ග්‍රාමීය පාසැල් වල ගුරුවරියන් (ගුරුවරුන් නොව ගුරුවරියන්) ඉතා උද්දච්ච ගතිපැවතුම් ඇති බොහෝවිට ක්‍රූර ලෙස සිසුන්ට සලකන මානයෙන් හිස උදුම්මාගත් පිරිසක් ලෙසයි ඔවුන් සදහන් කලේ . . !

ග්‍රාමීය පාසැලකට ගුරුවරියකට මාරුවක් ලැබුන හොත් ඈ එහි උගැන්වීමට යන්නේ සමහර විට තමාගේ කුඩා මව්කිරිබොන සිගිත්තාව තමාගේ මවගේ භාරයේ තබා විය හැකියි . . එවැනි විටෙක ඈ එම පාසැලේ සේවය කරන්නේ තමා ගැනත් තමාට මාරුව ලබා දුන් අයත් අධ්‍යාපන කාර්‍යාලයේ සියලුම දෙනාත් සමග ඇති කරගත් වෛරයකින් විය හැකියි . . . එලෙස තමා පෙලන වේදනාව තමාගෙන් ඉගෙනීමට එන දරු දැරියන් මතින් පිටකර හැරීමට පෙලඹීමේ ප්‍රවනතාවයක් මනෝ විද්‍යානුකූලව ඇති විය හැකි බව මගේ හැගීමයි . . .

"තවත් දෙයක්, අනෙක් රටවල අයත් එක්ක සන්සංධනය කරල බැලුවොත් මචං, ශ්‍රී ලාංකික අපේ සබකෝලය වැඩ්යි . . ඉදිරිපත්වීම අඩුයි . . අපි කෙලින් කතාකරන්න බයයි . . . තර්ක කරන්න බයයි . . අලුත් නිර්මානයක් කරන්න බයයි විවේචනය කරයි . . හිනාවෙයි කියලා. . මේ ඔක්කොම අපේ ගුරුවරු අපිට කල දේවල් . . මේක විශේෂයෙන් බලපාන්නේ පිටරටක රැකියාවක් කරන්න ගියාම . . . ලංකාවේ තියෙන්නේ ගුරුවරයා කේන්ද්‍රකරගත් ඉගැන්වීමේ රටාවක් . . ගුරුවරයා කියන දේ සිසුවා කටපාඩම් කල යුතුයි . . ගුරුවරයාට බය පක්ෂපාත විය යුතුයි . . අන්තිමේදි පුංචිම කාලේ ඉදන අපේ හිත්වලට වදදුන්නු මේ බය පක්ෂපාතීත්වය අපි මැරෙනකම් දීන, නිවට, නිර්මානශීලී හැකියාවක් නැති අය බවට පත්කරලා අපි දන්නෙම නැතුව" මිතුරෙක් ටිකක් ආවේගශීලීව පැවසුවා. . .

"මචං දන්නවා නේද අංගුලිමාල කතාව . . ? අහිංසක කියන සිසුවාව මිනීමරුවෙක් කලෙත් ඔහුගේ ගුරුවරයා කියන දෙය අමතක කරන්න එපා . . " මට අමතකවූ දෙයක් තවත් මිතුරෙක් මතක් කර දුන්නා. . .

පැරනි සිදුවීම් කෙසේ සිදුවූවත් . . . අපේ දරුවන් වෙනුවෙන් අපි යහපත් හෙටක් නිර්මාණය කිරීමට නම් පහත අකාරයට යම් කිසිවක් සිදුවිය යුතුයැයි මට සිතෙනවා . . .
1. දෙමව්පියන් දරුවන්ට මූලික ගුණධර්ම උගන්විය යුතුයි.
2. ඉතාම පුංචි කාලයේ පටන් (සමහර විට මළමු වසරේ සිට ) දරුවන්ට ලිංගික අධ්‍යාපනයක් ලබා දිය යුතු වෙනවා
3. ගුරුවර ගුරුවරියන්ට පිරිසිදු පැහදිලි මානසිකත්වයකින් රැකියාව කලහකි පරිදි ඔවුන්ට නියමිත මාරුවීම් ලබාදී ඔවුන් තෘප්තිමත් කොටසක් බවට පත්කල යුතු වෙනවා . . (හෙට ලෝකය භාර ගන්නේ අද උපදින දරුවන් නම් . . එම දරුවන්ට හෙට ලෝකයට පා තබන්න මග පෙන්වන්නේ ගුරුවරු නම් . . අවිවාදයෙන් ගුරුවරු තෘප්තිමත් කොටසක් විය යුතුමයි . . .)
4. දරුවන් සමග නිතරම පාසැලේ වැඩ කටයුතු ගැන, ඔහු ඇසුරු කරන මිතුරු මිතුරියන් ගැන, ඔවුන්ගෙ ගැන, ඔවුන්ට ගුරුවර ගුරුවරින්ගෙන් කරදර හිරිහැර පැමිනෙනවාද යන්න ගැන සාකච්ඡා කල යුතුයි . .
5. යුතුකම් ඉටුකලායැයි හිත හදාගැනීමට වසරකට වරක් ගුරුදෙගුරු රැස්වීමට සහභාගී වීම වෙනුවට අඩුම තරමින් මසකට වරක් වත් දරුවාගේ පාසැලේ ක්‍රියාකාරකම්, අධ්‍යාපන, සමාජීය තත්වය ගැන ඔවුන්ගේ ගුරුවරුන් සමග සාකච්ඡා කිරීම කල යුතු වෙනවා . .

මේ ටිකක් පමනයි . . ඔබේත් මේ ගැන අදහස් රාශියක් ඇති බවට සැකයක් නැහැ . . සටහන් කරන්න ඒ ගැන යමක් පහලින් කමෙන්ට් එකක් ලෙස . . .

කෙසේ නමුත් මගේ මේ ලිපියේ අරමුන වූයේ එක් ගුරුවරියක් කල වැරැද්දක් වෙනුවෙන් සමස්ථ ගුරු සංහතියම දෙස අප වපරැසින් නොබැලිය යුතු බව පැවසීමයි . . .

තවද, අද දිනයේ අහිංසක සිසු දරුවාට ඔහුගේ පියාට උරුම වූ ආකාරයේ ඉරණමක් තවත් කෙනෙකුට උරුම වීමට නොදීමට අපට කල හැකි කිසිවක් ඇත්දැයි සිතාබැලීමටයි . . .